تبریز کلانشهری در منطقه آذربایجان ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است.
این شهر، بزرگترین قطب اقتصادی منطقهٔ آذربایجان ایران و مناطق آذرینشین بوده و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته میشود.
تبریز یکی از بزرگ ترین شهرهای شمال غربی کشور و پایتخت تاریخی ایران است. این شهر سرد و کوهستانی جاذبههای گردشگری بسیاری دارد و هر سال میزبان گردشگران زیادی است که برای تماشای جاهای دیدنی میآیند. بناهای تاریخی و طبیعت سرسبز و فوقالعاده تبریز ارزش حداقل یک بار سفر کردن را دارد.
شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی، بهعنوان مرکز سیاسی، ارتباطی، بازرگانی، نظامی و اداره منطقه شناخته میشود. مردم این خطه آذری هستند و به زبان ترکی صحبت میکنند.
برای آشنایی با مکانهای دیدنی تبریز در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
تبریز و جاذبه های گردشگری آن
پارک ائل گلی (شاه گلی)
قطعا اولین و زیباترین جا برای معرفی مکان های دیدنی تبریز پارک ائل گلی است. این پارک با مرکز شهر 7 کیلومتر فاصله دارد و در جنوب شرق تبریز واقع شده است. شاه گلی به معنی استخر شاه است. ساخت این پارک از زمان آق قویونلوها شروع شد و تا دوره صفویان توسعه آن ادامه داشت.
امروزه در این پارک زیبا و دیدنی، شهربازی و مسافرخانههای متعددی ساخته شده است؛ تا گردشگران بتوانند با استفاده از امکانات موجود در آنجا استراحت کنند و از طبیعت زیبا لذت ببرند.
حال و هوایی که با قدم زدن در هنگام شب در ائل گلی ایجاد میشود، آن را به یکی از محبوبترین جاهای دیدنی تبریز در شب تبدیل کرده است.
موزه آذربایجان
یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز موزه آذربایجان است. این موزه دومین موزه باستانشناسی ایران است. گردشگران داخلی و خارجی این موزه را به عنوان یکی از بهترین مکانهای دیدنی تبریز معرفی میکنند. کتابخانهای با سه هزار جلد کتاب، مجسمههای هنر و سکههای قدیمی در کنار هم مجموعهای بینظیر را تشکیل دادهاند.
ساختمان موزه بخشهای مختلفی مانند چهار تالار نمایش اشیای تاریخی، بخشهای اداری و فنی و کتابخانه تخصصی دارد.
کویر قوم تپه
همانطور که میدانید تبریز جزو مناطق سرسبز و کوهستانی است؛ اما یکی از زیباترین کویرهای ایران در تبریز قرار دارد. این مکان دیدنی تبریز کویر قوم تپه نام دارد. تپههای شنی و تپههای ماسهای این کویر مورد توجه گردشگران قرار میگیرد. از این تپههای دیدنی برای آموزش و آشنایی مردم با محیطهای کویری و صحرایی نیز استفاده میشود.
تپههای این کویر در طول هزاران سال به وجود آمدهاند و وسعت چندانی ندارند. قوم تپه در کیلومتر ۳۵ شبستر به تبریز یا کیلومتر ۵ صوفیان به تبریز بعد از پل راهآهن روبهروی پایانه کارخانه سیمان صوفیان قرار دارد. این مکان دیدنی تبریز امروزه در معرض نابودی است؛ پس زمان را برای لذت بردن از این جاذبه گردشگری از دست ندهید.
قبرستان پینه شلوار
از عجیب ترین جاذبههای گردشگری تبریز این قبرستان بهجامانده از دوران قبل از اسلام است. این گورستان معروف در جنوب شرقی شهر و در شرق روستای پینه شلوار قرار دارد.
این قبرستان با وجود این که یکی از میراثهای فرهنگی با ارزش است، مورد هجوم و غارت قرار گرفته است.
در دل قبرستان پینه شلوار سه دوره سنگ مشاهده میشود. سنگ قبرهای قبرستان خالد نبی دوره اول را تشکیل میدهند، که از نظر دوره و شکل ظاهری مشابه هم هستند. دوره دوم از جنس سنگ های خارا هستند که با قبرستان ننه مارلان یک شکل دارند. دوره سوم نیز سنگ قبرهایی هستند که روی آنها تاریخ وفات فرد فوت شده با خط کوفی نوشته شده است.
بازار تبریز
لذت هر سفر به خرید آن است؛ که مطمئنا خرید از بازارهای سنتی لذت بیشتری دارد. یکی از بازارهای معروف ایران، که لقب بزرگترین بازار ایران را دارد، بازار تبریز است. بازار تبریز در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و از جاهای دینی تبریز محسوب میشود.
در هیچ جای دیگری نمیتوانید فرهنگ و هنر تبریز را به زیبایی بازار تبریز ببینید. هر قسمت از این بازار برای خود نام و داستانی دارد. این بازار سرپوشیده و آجری محل مناسبی برای خرید آجیل، فرشهای دستباف درجه یک، ادویه، پارچه و صنایع دستی است.
بازار بزرگ تبریز از دو راسته سرپوشیده شمالی-جنوبی و شرقی-غربی تشکیل شده و سقف گنبدی و آجری آن مناسب آبوهوای سرد تبریز است. با بررسی معماری این بازار مشخص شده است که کل بازار یکباره ساخته نشده و معماران به مرور قسمتهایی را به آن اضافه کردهاند.
طاقها و گنبدهای بلند و زیبا، آجرهای به هم پیوسته و آرایش مغازههای این بازار دیدنی است. بازار تبریز از قسمتهای مختلف شهر ورودی دارد. یکی از اصلیترین ورودی های این بازار از خیابانهای راسته کوچه، جمهوری و دارایی است.
اگر به دیدن بازار تبریز رفتید حتما از تیمچه مظفریه دیدن کنید. قطعا پنجرههای کوچک و بزرگ رنگیاش یکی از قشنگ ترین قسمت های بازار تبریز است. به طور کلی بهتر است برای تهیه سوغات تبریز به این بازار مراجعه کنید.
مسجد کبود
مسجد کبود یا مسجد جهان شاه معروف به فیروزه اسلام، در قرن نهم هجری قمری ساخته شده است. نادر میرزا قاجار بعد از دیدن این مسجد چنین نوشت که روزگار بگذرد که چشم روزگار چنین بنایی را نخواهد دید.
این جاذبه گردشگری و تاریخی تبریز در زمان ابومظفر جهان شاه به دستور دخترش صالحه بنا شد. در زبان آذری به این مسجد، گوی مچید گفته میشود که گوی در زبان ترکی به معنی آبی است و مچید نیز معنای مسجد را دارد.
سبک معماری این مسجد زیبا آذری است. آجرها و کاشی های رنگارنگی که دارد بسیار بی نظیرند. کاشی های معرق لاجوردی آن سبب شده که آن را فیروزه اسلام بنامند.
این بنا با وجود ویرانی ها و خرابیهایی که به خود دیده، هنوز هم جایگاهش را حفظ کرده است و میدرخشد. بخشی از سقف مسجد را طلا و لاجورد تشکیل داده است. همچنین وجود محوطهای گلکاری شده در مسجد جذابیت خاصی برای گردشگران دارد.
خانه مشروطه تبریز
معروف ترین و پرافتخارترین خانه قدیمی تبریز، خانه مشروطه است. این خانه در سال 1247 به دست حاج ولی معمار ساخته شد. این مکان دیدنی تبریز در غرب بازار بزرگ روبهروی مسجد جامع واقع شده است.
خانه مشروطه از جاهای دیدنی تبریز است و صد سال قبل از انقلاب مشروطه محلی برای تشکیل جلسات بزرگان مشروطه از جمله ستارخان، باقرخان، ثقهالاسلام تبریزی، حاجی میرزا آقا فرشی و حاج مهدی کوزهکنانی بوده است. معماری این جاذبه تاریخی به سبک معماری قاجاری است.
خانه مشروطه با زیر بنای 1300 مترمربعی در دو طبقه و از سنگ، خشت و آجر ساخته شده است. در سال 1357 با تغییراتی که اعمال شد، این خانه به موزه تبدیل شد. موزه مشروطه شامل وسایل سران مشروطه، اسلحه ستارخان، فرش مشروطه و اسناد تاریخی آن زمان است.
زیباترین قسمت این جاذبه دیدنی تبریز، طبقه دوم آن است. سرسرا و اتاق مشرف به حیاط این ساختمان با پنجرههای مشبکی که با شیشه الوان تزیین شده دیدنی است.
ارگ تبریز (ارگ علی شاه)
یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز ارگ علی شاه است. این ارگ 700 ساله، بلندترین و قدیمیترین دیوارهای تاریخی کشور را دارد.
این ارگ در طول تاریخ با وجود زلزلههایی که به خود دیده، تا حدودی تخریب شده است. در ابتدا این ساختمان به صورت مسجدی عظیم بنا شده بود، اما پس از تخریبهایی که داشته، تنها یک دیوار از آن باقی مانده است.
این بنای تاریخی مربوط به دوره ایلخانی است که در زمان خود نمادی برای به رخ کشیدن هنر معماری و دانش مهندسی بود.
مسجد جامع تبریز
قدیمیترین عمارت تاریخی شهر تبریز مسجد جامع است. به مسجد جامع تبریز، مسجد جامع کبیر یا جمعه نیز گفته میشود. این جاذبه گردشگری تبریز در زمان حکومت پادشاهان سلجوقی ساخته شده است.
مسجد جامع تبریز در دی ماه سال 1310 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. محراب این مسجد قدیمیترین محراب شهر تبریز است. در بخشی از محراب، کتیبهای با تزیینات گچ بری به خط کوفی مشاهده خواهید کرد. زمین لرزه سال 1193 هجری قمری قسمتهایی از این عمارت را تخریب کرد. در آن زمان فردی به نام حسین قلی خان کار مرمت و بازسازی آن را انجام داده و مسجد کنونی را احداث کرد.
تفرجگاه و تله کابین کوه عینالی
هیجان انگیزترین قسمت سفر به شهر زیبای تبریز را میتوانید به تله کابین کوه عینالی (کوه عون ابن علی) اختصاص دهید. این تفرجگاه یکی از جاهای دیدنی تبریز و جاذبههای خاص گردشگری شهر برای تفریح و کوهنوردی محسوب میشود.
این تله کابین توسط یک شرکت معتبر اروپایی ساخته شده؛ و شما را از پای کوه عینالی به بالاترین نقطه آن میرساند.
شب های زیبای تبریز و آسمان پر ستاره آن فرصت خوبی برای گردش در این تفرجگاه است و میتوان گفت یکی از جاهای دیدنی تبریز در شب، تفرجگاه عینالی است.
در بالاترین نقطه کوه عینالی مکانی به نام بقعه عون ابن علی وجود دارد که در بین مردم محبوبیت و ارج خاصی دارد. روایت میشود که در این بقعه پسران امام علی (ع) به نامهای عون بن علی و زیدبن علی دفن شدهاند.
همچنین در کنار بقعه عون بن علی برج یادمان شهدای گمنام دیده میشود. این یادمان با بهرهگیری از سبک معماری آذری برای شهدای گمنام جنگ تحمیلی ایران و عراق ساخته شده است. این برج با 14 متر ارتفاع، هشت شهید گمنام را در خود جای داده و اشعاری از استاد شهریار بر روی دیوارهای آن نوشته شده است.
علاوه بر تله کابین، یکی دیگر از تجربه های هیجان انگیزی که میتوانید تجربه کنید زیپ لاین عینالی است.
این زیپ لاین، پرشیب ترین زیپ لاین کشور است که 500 متر طول دارد. در سفر به تبریز چشم انداز زیبای طبیعت عینالی را از دست ندهید.
فضای سبز و جنگلکاری تفرجگاه عینالی یکی از بهترین جاهای دیدنی این شهر برای عکاسی است.
موزه استاد شهریار
موزه یا خانه استاد شهریار در محله قدیمی مقصودیه و در خیابان ارتش جنوبی، یکی دیگر از مکان های دیدنی تبریز است. سید محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار، شاعر ایرانی اهل آذربایجان، این خانه را در سال 1347 خریداری کرد و بیست سال پایانی استاد شهریار در این خانه سپری شد.
پس از درگذشت وی در سال 1367 این خانه توسط شهرداری تبریز و اهدای وسایل وی به موزه ادبی استاد شهریار تبدیل شد. در بازدید از این موزه تمامی وسایل استاد، دستنوشتههای وی، کمانچهای از آذربایجان و بشقاب قدیمی شاعر زنجانی را مشاهده خواهید کرد.
ویژگی های منحصربهفرد این موزه هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب میکند. از این رو در سال 1393 این موزه بهعنوان موزه برتر کشور معرفی شد.
موزه تاریخ طبیعی تبریز
یکی دیگر از مکانهای دیدنی تبریز موزه تاریخ طبیعی یا حیات وحش این شهر است. در سال 1373 این موزه در بلوار آزادی، چهارراه آبرسان، سازمان محیط زیست تاسیس شد. موزه حیات وحش کاملترین موزه تاریخ طبیعی ایران و شمال غرب کشور است.
این موزه مجموعهای متنوع از جانوان و گیاهانی از جمله پستانداران، پرندگان، خزندگان، آبزیان، سختپوستان، بندپایان و دو نوع سنگواره را در معرض دید علاقهمندان قرار میدهد.
یکی از مهمترین قسمتهای این موزه ماکت های دایناسورهای دوران دوم زمین شناسی است؛ که نمایانگر حیات این دایناسورها در 50 میلیون سال قبل است.
موزه سنگی تبریز
سنگنگارهها و یا هنرهای صخرهای جزو آثار هنری و ارزشمند قدیمی تمدن باستان است. موزه سنگی تبریز حافظ سنگنگارههای چند هزار ساله است. این موزه در کنار موزه آذربایجان و مسجد کبود تمدنهای باستانی را به نمایش گذاشتهاند. بازدید از این مکان دیدنی موزهدوستان را قطعا راضی خواهد کرد.
باغ گلستان تبریز
باغ گلستان تبریز نخستین پارک درون شهر است. این بوستان قدیمی کشور با مساحت 52000 مترمربعی در سال 1308 شمسی تاسیس شده است. این پارک در برگیرنده یادمان شمس تبریزی است.
باغ گلستان تاکنون تغییرات زیادی داشته است، اما هنوز هم مورد توجه مردم قرار میگیرد. به طوریکه مردم پس از خرید از بازار در این باغ استراحت میکنند. این باغ یکی از جاهای دیدنی تبریز در پاییز است. خش خش برگ درختان این باغ در پاییز را از دست ندهید.
منبع نوشتهها: funibo.com
مقبره شعرای تبریز
مقبره شعرا (آرامگاه شاعران) که قبلا به مقبره شعرای سرخاب معروف بود، یکی از گورستانهای تاریخی شهر تبریز است که شعرای نامداربسیاری چون خاقانی، اسدی طوسی، قطران تبریزی، شهریار و همچنین چند تن از نامداران همچون ثقه الاسلام درآن آرمیده اند. بقعه معروف به سید حمزه نیز در این مکان واقع شده است.
قدیمیترین کتابی که نام مقبره الشعرای سرخاب را به صراحت دارد “نزهه القلوب” حمدلله مستوفی است که در سال 740 ه. ق تالیف شده است.
موزه عصر آهن تبریز
موزه عصر آهن یکی از شگفت آورترین موزههای کشور بوده که مردگانی با قدمت چهار هزار سال در آن همراه با لوازم زینتی شان خفته اند.اینجا مکانی نیمه تاریک در دل زمین و پر از اسکلتهای گاها ثروتمند که همراه با اشیائی گران بها دفن شده اند. قدمت این آثار است که این سایت موزه را دارای ارزشی جهانی کرده است. این مکان به عنوان اولین موزه صحرایی ایران شروع به کار کرده است.
عمده آثار شناسایی شده در این محوطه متعلق به عصر آهن میباشد.
موزه عصر آهن در خیابان خاقانی، خیابان روشنایی، جنب پارکینگ کبود واقع شده است.
خیابان تربیت تبریز
در تبریز اگر خواستید پیاده روی کنید پیشنهاد ما خیابان تربیت است. تربیت، خیابانی است همچون خیابان سپهسالار تهران، با درختکاری و مغازههای کفش فروشی بسیار که یک طرف آن نیز به بازار سرپوشیده وصل میشود و راه رفتن در زیر سایه درختانش خالی از لطف نیست.
قدم زدن روی سنگفرش های قدیمی خیابانی که روزگاری قسمتی از جاده بازرگانی ابریشم بوده و از دل قدیمیترین قسمت شهر می گذرد هیجانانگیز و متفاوت است. در واقع تربیت، عابرگذری از نخستین خیابانهای تبریز است.
این خیابان در بافت مرکزی شهر واقع شده و سالهاست که بصورت پیاده راه درآمده است. این خیابان که به طول یک کیلومتر در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته است با سنگ فرش و درختکاریهای زیبا از مراکز خریدی است که میتوانید در آن کالاهایی با قیمتهای متنوع تهیه نمایید.
در اطراف این خیابان انواع مغازههای تولیدی از جمله کیف و کفش و مانتو و کت و شلوار را به قیمت مناسب میتوان تهیه کرد. در پیاده راه تربیت تبریز، اغلب کالاهای تجاری شامل کیف و کفش، مانتو، پوشاک، پارچه فروشی و… می باشد و پر فروش ترین فصل مربوط به تابستان است.
باغچه بندی زیبا، مبلمان شهری مناسب، بناهایی کهنسال که هر کدام داستان تاریخی دارند و همچنین مجسمههایی که نشانگر مشاغل سنتی هستند، بر هیجان و زیبایی تربیت تبریز افزوده است.
این خیابان علاوه بر اینکه محل مناسبی برای خرید است، محلی مناسب برای قدم زدن و غذا خوردن در رستورانهای سنتی آن نیز میباشد.
خیابان تربیت دارای کوچههای قدیمی و بنام بسیاری است که منازل و بناهای قدیمی و بزرگ آنها یاد گارهایی ارزشمند از دوران گذشته بوده و برخی از آنها به دلیل وسعت زیاد به خیابان های اطراف مانند خیابان ارتش شمالی، میدان شهدا و بازارچه کره نی خانه دسترسی دارند. از جمله این کوچهها میتوان به کوچه انجمن، کوچه پناهی و کوچه کرباسی اشاره کرد. خانه تاریخی حریری که اینک به موزه مطبوعات تبدیل شده نیز در خیابان تربیت قرار دارد.
پارک مینیاتور تبریز
پارک مینیاتور واقع در خیابان گلکار و انتهای پارک آنالار و آتالار، توسط سازمان زیباسازی شهرداری تبریز در سال ۱۳۹۰ احداث شده است. این پارک به مینیاتبریز نیز معروف است. بازدیدکنندگان علاوه بر گذراندن اوقاتی خوش در فضای سبز این پارک، میتوانند جاذبههای منحصر به فرد شهر تبریز را در اندازه ای کوچک تر از واقعیت مشاهده کنند.
موزه و عمارت شهرداری تبریز
کاخ شهرداری یکی از بناهای زیبا، مستحکم و دیدنی استان آذربایجان شرقی در شهر تبریز است که به عنوان نخستین و تنها موزه تاریخ شهرداریهای ایران مطرح است، پس از کشور چین، در ردیف اولین موزههای شهرداریهای جهان نیز قرار دارد.
این بنا در وسط شهر تبریز و در میدانی موسوم به میدان ساعت واقع شده و در حال حاضر تبدیل به موزه ای به نام موزه شهر و شهرداری شده است که روزانه آماده پذیرائی از میهمانان می باشد.
دره لیقوان
همه ما با شنیدن نام لیقوان، یاد پنیر لیقوان میافتیم اما بهتر است فراموش نکنیم که لیقوان به جز پنیر جاذبههای بسیار زیبایی دارد که ارزش تفریح و دیدن دارند.
لیقوان یک روستای ییلاقی و کوهستانی است که در جنوب شرقی تبریز و در دامنه کوهستان سهند قرار گرفته است.
در قسمت شرقی این روستا دره بسیار باصفایی وجود دارد که رودخانه لیقوان از آن میگذرد و روستاهای حاشیه خود را مشروب میکند. یکی از عجایب این منطقه در این است که در دو طرف رودخانه، آب گرم وجود دارد در حالی که از وسط آنها رودخانه ی بسیارخنک و گوارای لیقوان می گذرد.
موزه قاجار تبریز
موزه دوره قاجاریه از معدود موزه های تخصصی و موضوعی در سطح کشور است تاریخ احداث عمارت امیرنظام گروسی را با توجه به سبک معماری آن به عهد ناصرالدین شاه قاجار نسبت می دهند.
در این خانه تاریخی که به عنوان موزه قاجار در سال ۱۳۸۴ راه اندازی شده است، تالارهایی برای نمایش آثار بافته، چینی، آبگینه، سکه، ابزار موسیقی، خاتم و ابزار های فلزات دوره قاجار اختصاص یافته است.
منبع نوشتهها: tripyar.com