بناب و جاذبه های گردشگری آن

بناب یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی و مرکز اداری شهرستان بناب است. این شهر در کنار رودخانهٔ صوفی‌چای و در دامنهٔ جنوبی کوه سهند گسترده شده‌است.
بناب با داشتن ۱۳۴٬۸۹۲ نفر جمعیت و ۷۷۵ کیلومتر مربع مساحت در سال ۱۳۹۵ خورشیدی، ششمین شهر بزرگ و پرجمعیت استان به شمار می‌رود.
این شهر در ۱۲۰ کیلومتری جنوب غربی استان واقع شده‌است؛ و از سال ۹۳ طرح ایجاد منطقه ویژه اقتصادی سهند به تصویب دولت رسید.

سابقه تاریخی

بر اساس نشانه‌ها و آثار شناخته شده در شهر بناب، قدمت تاریخ و تمدن این شهر به شش هزار سال پیش می‌رسد که به احتمال زیاد اولین قوم آریائی این محل را به جهت آب و هوای معتدل و بارندگیهای سالیانه و زمین‌های مسطح و هموار و قرار گرفتن اراضی در دامنه‌های زیبای سهند و سواحل دریاچه ارومیه برگزیده باشند.
وضعیت جغرافیائی منطقه و آثار به دست آمده از کاوش‌های محلی نیز با توصیفات شهر تاریخی شیز انطباق دارد.

آثار به دست آمده از حفاری‌های قره تپه گزاوشت و قیزلار قلعه سی (قلعه دختران) که یکی از نود و سه تپه باستانی می‌باشند و همچنین وجود سی و شش غار مربوط به یکدیگر (معماری صخره‌ای صور) که نشانگر زندگی‌های دسته جمعی در دوران ماقبل تاریخ است.
تخریب کامل در زمان حمله مغول امکان هر گونه تحقیق را در زمینه هنر و معماری این منطقه در قبل و بعد از اسلام مشکل یا غیر ممکن کرده است.
اما یکباره در ابتدای دوره حکومت صفویان در اواسط قرن دهم در حدود بیست مسجد زیبا، چندین گرمابه و بیش از چهل کاروانسرای اقامتی و تجارتی متعددی به مرور زمان در شهر احداث شده که این امر حکایت از آبادانی و رونق ناگهانی شهر پس از دوره مغول و به عبارتی بهتر بازسازی پس از جنگ است.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان بناب با وسعت ۷۷۹ کیلومتر مربع (۱.۷ درصد مساحت استان) در ۱۲۰ کیلومتری تبریز واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۲۹۰ متر می‌باشد. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان عجب‌شیر، از سمت شرق با شهرستان مراغه، از سمت غرب با دریاچه ارومیه و از سمت جنوب با شهرستان ملکان و استان آذربایجان غربی هم‌مرز است.

اقلیم و آب و هوا

شهرستان بناب در جلگه ای صاف و هموار قرار گرفته که از طرف شرق به پیشکوههای غربی سهند (قزل داغ، قاشقاداغ و گوپشتی) و از غرب به سواحل پست دریاچه ارومیه محدود می گردد.
ارتفاع متوسط شهرستان از سطح دریا ۱۶۰۰ متر است که در بلندترین نقطه (قزل داغ) ۲۲۵۰ متر و در پست ترین (آخوند قشلاق) ۱۲۸۰ متر می باشد. شهرستان بناب از محدود شهرهایی است که نزدیکترین فاصله از دریاچه ارومیه داشته و آب و هوای آن تحت الشعاع این دریاچه قرار می گیرد.
در نتیجه به دلیل شرایط خاصی توپوگرافیک شهرستان دارای آب و هوای بسیار متنوع می باشد.

نقاط تاریخی و دیدنی

مسجد جامع مهرآباد بناب و مسجد جامع محله گزاوشت (هر دو از آثار دوره صفوی)، پل پنج چشمه، مسجد زرگران بناب

منبع نوشته: eachto.org

بناب و جاذبه های گردشگری آن

کبوترخانه بناب

در بناب کبوترخانه‌ها بعنوان مکانی برای گرد آمدن کبوتران احداث میشد. به هنگام پرواز دسته جمعی و یا نشستن در برج منظره خوب و لذت آفرینی داشت، آوازهای جالب موسیقی وار سر می دادند.
کسی مزاحم کبوترها نبود، برای حفاظت از کبوتران و این که کبوتران از کبوتر خانه نروند در زمستان خصوصا در فصل بارندگی برف، چون کبوتران نمی‌توانستند از صحرا دانه و غذا پیدا نمایند، به کبوتران دانه می‌دادند. در شهر معمولا کبوترخانه را در حیاط می‌ساختند، کود زیادی برداشت می نمودند برای استفاده کشاورزی خودشان، و اضافه آنرا می فروختند و از عایدات آن ضمن بهره برداری، کبوترخانه را احیاء و مرمّت و نگهداری می نمودند.

هنوز هم در برخی از مناطق بناب کبوتر خانه دایر است. حتی برخی مناطق در کنار کبوترخانه‌ها مکان‌هایی مشابه نیز برای پرورش طاووس احداث کرده اند.

مسجد زرگران بناب

این مسجد در خیابان زرگران شهرستان بناب قرار گرفته که از طرف غـرب به بازار قدیمی حاج تقی و بازار مسگران و آهنگران متصل است.

مسجد زرگران از مساجد قدیمی کشور در شهرستان بناب استان آذربایجان شرقی و در خیابان زرگران واقع شده است و مربوط به دوران صفویه است.
مسجد زرگران شهر بناب از مساجد دوره صفوی و از نظر معماری و تزئینات ستون و سر ستون‌های چوبی تقریبا مشابه مسجد اسماعیل بناب است. این مسجد دارای هشت ستون چوبی منقوش می باشد که نمای خارجی آن آجر کاری زیبایی دارد.

این مسجد در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۰۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد مهرآباد

مسجد مهرآباد در کنار میدانی به همین نام در شهر بناب واقع شده و شامل صحنی باصفا و شبستان و مناره کاشیکاری شده می‌باشد. برطبق کتیبه‌ای که در دیوار شمالی مسجد نصب شده بانی بنای مسجد، بی بی جان خانم دختر منصور بیگ بوده که در سال ۹۵۱ در زمان سلطنت شاه طهماسب، آن را ساخته است.
شبستان اصلی در ضلع جنوبی صحن قرار گرفته که بوسیله چند پله می‌توان بدان راه یافت.

این بنا با هیبتی سترگ در میدان نسبتاً بزرگی هر انسان تازه وارد را به دیدار خود فرا می‌خواند. آن را ایوان، شبستان، مناره و محرابی است اندکی متفاوت با مساجد دیگر که انسان بی اختیار تحت تأثیر ذوق و ظرافت و اصالت بنایش قرار می‌گیرد. احداث این مسجد که از نفائس و مفاخرات عصر صفوی است.

ظرافت و سبکی، تناسب و شکوه تزئینات به خصوص مناره لاجوردیش از آن اثری در خور ستایش است.
این مسجد را از لحاظ ساختمان زیبا،تزئینات بدیع و لوح تاریخی، باید یکی از آثار گران‌بها و در حقیقت گنجینه‌ای از معماری عصر صفوی دانست که هر یک از عناصر درون آن معرف ذوق و هنر آفرینندگان زبردستی بوده که نهایت حوصله اعجاز را در ظهور آنها به کار گرفته‌اند.
اندیشه و فکر حراست از هنر کهن نه تنها در شیوه معماری آن رعایت شده بلکه توجه به استحکام بنا، نوع سقف بندی، آرایش ستونها و تیرهای حمال بدان منظره‌ای سحر آمیز بخشیده که ارباب ذوق و هنر را به تحسین و حیرت وا داشته است.

می‌توان گفت این بنا ازعالیترین نمونه‌های هنر و ذوق عصر صفوی بوده که بدست معماران و نقاشان صاحب نام آن عصر بنیاد جاویدانه یافته است. نقشه‌های اسلیمی و طرحهای زنده مکتب اصفهان به این مجموعه شکوه خاصی بخشیده، هماهنگی رنگ‌ها در خلق فضای روحانی مومنین را به تفکر وا می‌دارد.
مسجد جامع مهرآباد بناب دارای اهمیت خاص و استثنائی در بین مساجد منطقه می‌باشد واین به علت وجود کتیبه تاریخ داری است که در دیوار شمالی آن است.

این بنا به شماره ۷۸۹ در فهرست آثار ملّی کشور به ثبت رسیده است.

مسجد اسماعیل بیگ بناب

مسجد اسماعیل بیگ پس از مساجد مهرآباد و میدان بناب، یکی از بناهای زیبا و مستحکم بناب به شمار میرود که از نقطه نظر ساختمان و همچنین ایوانی که در جلوی شبستان آن ساخته شده، یکی از آثار جالب دوران صفوی است.
ایوان تا آنجا که ممکن بوده، پرشکوه و جالب بنا شده و چهار ستون چوبی آن دارای سرستون‌های زیبایی است که تا حدودی ایوان عالی قاپو و چهل ستون اصفهان را به خاطر می‌آورد.

نکته مهم در خاصیت و جذابیت این بنا، نمایش گوشه‌هایی از سبک معماری و هنر تزئینی ایران باستان در بخشهایی از این فضای مقدس است که بدون هیچ کاستی آن را به صورت یک اثر تاریخی مهم و ماندگار در آورده است.

این اثر در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۶۱۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

عمارت سیف العلما بناب

عمارت سیف العلما در اصل متعلق به شیخ علی قاضی بنابی ملقب به سیـف العلماء است که این لقب از طــرف ناصرالدین شاه و بعد از پیروزی شیـخ علی قاضی و مردم بناب در مقابل حمـله اکراد به وی اعطا شد. تاریخ ساخت آن اوایل دوره قاجاریه می‌باشد.
این ساخـتمان که به شماره ۳۹۲۹ در فهرست آثار ملی به ثبـت رسیده است، در سال ۱۳۷۹ از طرف میراث فرهنگی خریداری شده که ساختمان شماره ۲ اداره میـراث فرهنگی بناب محسوب و همزمان نیز مرمت کلی آن آغاز شده است.

قره قشون بناب

منطقه گردشگری قره قشون بناب از تفرجگاه‌های اصلی این شهرستان است.
منطقه گردشگری قره قشون یکی از نقاط خوش آب و هوا و گردشگری بناب است که هر هفته بخصوص در ایام تعطیلات هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم برای استفاده از آب و هوای این محل در آن حضور می‌یابند.

این منطقه در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۰۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

محوطه کوه قره قشون مربوط به دوران‌ تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بناب، بخش مرکزی، روستای خلیلوند و در نزدیکی روستای تازه کند زوارق واقع شده است.

تالاب قره قشلاق بناب

تالاب قره قشلاق بناب که به دلیل زیبائی و تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی به عروس تالاب‌های شمالغرب کشور شهرت یافته است، یکی از تالابهای اقماری و چسبیده به دریاچه ارومیه است که محل زیست پرندگان مختلف به شمار می‌رود.
از ﺟﻤﻠﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی‬‬‫ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺗﺎﻻب ﻗﺮه ﻗﺸﻼق ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ویژه ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و ﻗﺮار ﮔﺮﻓتن آن در ﺟﻨﻮب و ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﯽ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬‬ ‫ﺧﻮد ﯾﮑﯽ از ﭘﺎرک ﻫﺎی ﻣﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﮐﺸﻮراﺳﺖ.

زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﺗﺎﻻب ﺑﻪ حدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزدﯾﺪ‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن آنرا ﺑﻬﺸﺖ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﮐﺮده اﻧﺪ این تالاب به دلیل وجود گونه‌های جانوری و گیاهی کم نظیر اهمیت بسیار دارد و از سال ۱۳۶۴ به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شده است.

این تالاب در سیزده کیلومتری جنوب غرب بناب قرار دارد، از طریق بناب ملکان فسندوز قابل دسترسی است و جاده آسفالت ندارد.

روستای سور

در شهرستان بناب (آذربایجان شرقی) دو روستای هدف گردشگری وجود دارد که معماری پلکانی آنها برای گردشگران جذاب می‌باشد.

یکی روستای توته خانه است که حدود ۷۰۰ خانوار جمعیت دارد و دیگری روستای سِوِر می‌باشد که در نزدیکی روستای توته خانه واقع شده و ۷۰ خانوار دارد.

دو روستای سور و توته خانه با توجه به معماری منحصربه فردی که دارند می‌‌وانند به عنوان دایرهالمعارف معماری روستایی کشور مورد تحقیق و بررسی قرار گیرند.

روستای توته خانه و سور دارای معماری صخره‌ای بوده و به دلیل جلوگیری از نفوذ سرما در فصل زمستان اکثر خانه‌‌ها دارای در و پنجره کوچکی هستند. معماری خانه‌‌های روستا که متأثر از شرایط اقلیمی، محیط طبیعی، نحوۀ معیشت و فعالیت‌‌های اقتصادی روستاییان شکل گرفته، با طبیعت اطراف خود هماهنگی دارد.

وقتی از دور روستاهای سور و توتاخانه را می بینیم که در شیب کوه ساخته شده اند شاید اولین چیزی که در ذهن تداعی بکند روستای ماسوله باشد. در این نوع معماری حیاط ساختمان‌های بالا دست پشت بام منازل پائین دست می‌باشد.
خانه‌های مجتمع دارای ایوانهائی با ستونهای چوبی و اندود شده با خاک ناخالص میکا است و روستا در زیر نور آفتاب به نقره ای میزند که واحدهای صخره ای در زیر این خانه‌ها به عنوان انباری مورد استفاده قرار می گیرد.

در مورد سابقه استفاده از خاک میکا به عنوان اندود می توان به نوشته هردوت مورخ یونانی مراجعه کرد که در کتاب خود چنین اشاره می کند که وقتی وارد سرزمین ماد می شویم قلاع مادها زیر آفتاب همچون ساختمان‌هایی که از نقره ساخته شده می درخشند و این را در تمامی نقاطی که جزو سرزمن ماد بوده امروزه نیز مشاهده میکنیم که بصورت لعاب پاشیده دیده می شود.

روستای سِوِر حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قدمت داشته و مانند کندوان دارای معمار صخره‌ ایست و ساختمان‌‌ها در دو طبقه قرار دارند چنانکه خانه‌‌های آجری کنونی بر روی خانه‌‌های دست کند صخره‌‌ای گذشته بنا شده‌‌اند.
روستای صخره‌‌ای سور در شهرستان بناب بخش مرکزی، روستای سور واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۰۸۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

روستای توته خان

روستای توته خان یا توته خان در ۲۴ کیلومتری شهرستان بناب (آذربایجان شرقی) دو روستای هدف گردشگری قرار دارد که معماری پلکانی آنها برای گردشگران جذاب می‌باشد.

یکی روستای توته خانه است که حدود ۷۰۰ خانوار جمعیت دارد و دیگری روستای سِوِر میباشد که در نزدیکی روستای توته خانه واقع شده و ۷۰ خانوار دارد.

دو روستای سِوِر و توته خانه با توجه به معماری منحصربه فردی که دارند می‌توانند به عنوان دایرهالمعارف معماری روستایی کشور مورد تحقیق و بررسی قرار گیرند.

روستای توته خانه و سِوِر دارای معماری صخره‌ای می‌باشند و به دلیل جلوگیری از نفوذ سرما در فصل زمستان اکثر خانه‌ها دارای در و پنجره کوچکی هستند. معماری خانه‌های روستا که متأثر از شرایط اقلیمی، محیط طبیعی، نحوۀ معیشت و فعالیت‌های اقتصادی روستاییان شکل گرفته، با طبیعت اطراف خود هماهنگی دارد.

سازمان میراث فرهنگی این روستا را بعنوان یکی از روستاهای گردشگری استان اعلام کرده است.

منبع نوشته‌ها: tripyar.com

بازار مسگران

مغازه کوچکی در ابتدای بازار وجود دارد که گفته می‌شود صاحب آن، زبان مسگری را می‌داند. مرد کهن ‎ سالی بر روی صندلی خود نشسته و مشغول کار است.
همسفرانمان از او درباره زبان مسگری می‌پرسند و او پاسخ می‎دهد که بیشتر کلمات به دلیل این ‎ که از آن‎ها استفاده نکرده، از خاطرش فراموش شده است و چندین کلمه مسگری آن دوران را برایمان می‎گوید.
افسوس که به مرور زمان زبان مسگری و دیگر زبان‌های مردم دوران گذشته از ذهن‎ها در حال فراموشی است.

کباب بناب 

حمام حاج فتح اله

بنای تاریخی حمام حاج فتح‌ اله متعلق به دوران قاجار است. این حمام از جاذبه‌های بافت قدیمی شهر بناب است.
این بنا یکی از مهم‌ترین گرمابه‌های شهر بوده است اما متأسفانه مدت‌ها متروکه بود و مالک جدید قسمتی از گنبد آن‌ را تخریب کرد و حمام جدیدی را ساخت.
البته بخش بیشتری از بنای حمام هنوز پابرجاست که نیاز به تعمیر و مرمت دارد.

منبع نوشته: otaghak.com/blog/همه-چیز-درمورد-شهر-بناب

حتماً ببینید:  هریس و جاذبه های گردشگری آن